Sodyum Karbonat

SODYUM KARBONAT ANALİZ SERTİFİKASI

Sodyum Karbonat Nedir?

Molekül Formülü (Sodyum Karbonat): Na₂CO₃

Molekül Ağırlığı: 105.988 gr/mol

Kimyasal Adı: Sodyum Karbonat

CAS Numarası: 497-19-8

Sodyum Hidroksit antasit özelliği göstermektedir.

Yüksek higroskopik özelliğe sahiptir. Saf hali güçlü alkali özelliğe sahiptir.

Sodyum Bikarbonat ile benzer özelliklere sahip kimyasaldır.Suda çözündüğünde suya Na+ ve CO₃^-2 iyonları verirken. Sodyum Bikarbonat suda çözünmesi durumunda Na+, CO₃^-2 iyonuna ek olarak H+ iyonu da oluşturmaktadır.

Bu kimyasalın faydaları gıda da etkisini göstermektedir. Pastacılık ve fırıncılık sektöründe sodyum karbonat faydalarını görebiliriz. Standartların üzerinde ki miktarlarda kullanılmamalıdır.

Sodyum Bikarbonat toksik değildir fakat Sodyum Karbonat toksik özelliğe sahiptir.

Hafi Soda ve Ağır Soda olarak ayrılmaktadır. Ağır soda olarak ifade edilen Sodyum Karbonat’ın yığın yoğunluğu daha yüksektir.

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• Soda Külü
• Hafif Soda
• Soda
• Karbonik Asit Disodyum Tuzu
• Kalsine Soda
• Çamaşır Sodası
• Susuz
• Anhidrat
• Susuz Soda
• Soda Ash

Üretimi Nasıl Yapılır?

Sodyum Karbonat üretimi genel olarak doğal tortulardan yapılmaktadır. Lakin artık sentetik üretim hakim kılınmıştır. Çünkü doğal tortular ile bu kimyasalın üretimi talebi yeterli oranda karşılamamaktadır.

Sodyum Karbonat üretimi sürecinde ilk kimyasal adım Kireç ve CO₂ oluşturmak için Kalsiyum Karbonatın (CaCO₃) kalsinasyonudur. Bu safhada Kireç Kalsiyum Hidroksite dönüştürülür.

Üretim sürecinde en önemli aşama Sodyum Bikarbonat ve Amonyum Klorit üretmek için tuzlu su çözeltisinin Karbondioksit (CO₂) ve Amonyak (NH₃) ile reaksiyona girdiği safhadır. Bu aşamada Sodyum Bikarbonat, Sodyum Karbonat’a dönüşmektedir. Kalsiyum Hidroksit (Ca(OH)₂) ve Amonyum Klorit, yan ürün olan CaCl₂ meydana getirmek için reaksiyona girmektedir.

Üretim surecindeki reaksiyonlar aşağıdaki gibidir;

3 》CaO + CO₂

CaO + H₂O 》Ca(OH)₂

2 + 2NH₃ + 2H₂O 》2NaHCO₃ + 2NH₄Cl

2NaHCO₃ 》Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

2 + 2NH₄Cl 》CaCl₂ + 2NH₃ + 2H₂O

Toplam Reaksiyon Görünümü:

3 + 2NaCl 》Na₂CO₃ + CaCl₂

Üretimi bu şekilde gerçekleştirilmiştir.

Sodyum Karbonat Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Görünüm olarak beyaz toz formdadır. Alkali bir tadı vardır.

3 tür.

Çözünürlük olarak suda iyi çözünmektedir. Alkolde çözünmemektedir. Karbondioksit açığa çıkaran asitlerde çözünmektedir.

Yoğunluk: 2.53 g/cm³

Çözünürlük olarak 25 °C de 30.7 gr/ 100 gr su olarak tespit edilmiştir.

400 °C üzerinde ısıtılmasıyla CO₂ gazı ortaya çıkarmaktadır.

Sodyum Karbonat pH olarak 25 °C de ağırlıkça %1,%5 ve %10 luk çözeltilerinin pH ları sırasıyla 11.37, 11.58 ve 11.70 dir.

Sudaki Çözünürlüğü Nasıldır?

Suyu emme kabiliyetine sahiptir. Sudaki çözünürlüğü sodyum karbonatın içerisinde bulunan su miktarına bağlıdır. Şayet madde susuz ise şu içerisinde çok iyi çözünme kabiliyetine sahiptir. Bu sayede farklı özellikte hidratlar oluşabilir. Susuz formdaki ürün daha düşük yoğunluğa sahiptir.

Sodyum Karbonat Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Dünya çapında en yaygın kullanım alanı cam sanayidir.
• Kurutulmuş etlerde nem kaybını önlemek için dekstroz, sitrik asit monohidrat ve sodyum asetat ile birlikte kullanılarak kurutma sırasında nem kaybının azaltılması sağlanır.
• Sodyum Karbonat cam sanayisinde her bir ton cam için 0.2 ton soda külü kullanımı vardır.
• Gıda endüstrisinde nötrleştirici madde olarak kullanılmaktadır. Nötrleştirmek olarak pH düzeyini düşünebiliriz. Amino asit, soya sosu, ekmek ve makarnaların üretilmesi sürecinde mayalama maddesi olarak kullanılmaktadır.
• Makarna üretiminde esneklik ve elastikiyet kazandırmak için bu kimyasalın alkali özelliğinden faydalanılmaktadır.
• Deterjan sektöründe yün durulama olarak maddesi olarak soda kullanılabilir.
• Tabaklama sektöründe alkali ajan olarak kullanılmaktadır. Bu sektörde ham derilerin yağdan arındırılması, krom tabaklanmış derilerin nötralize edilmesi ve aynı zamanda krom sıvının alkalinitesi’nin artırılması için kullanılmaktadır.
• Sanayi amaçlı Soda Külü genel olarak hafif sanayiye, yapı malzemelerinde ve kimya endüstrisinde kullanılmaktadır.
• Çimento harçlarının üretiminde priz (katılaşma) sürecini geciktirmek, hava kabarcıklarını azaltmak ve su geçirmezliği artırmak için kullanılır.

Kimya endüstrisinde kullanım alanları aşağıdaki gibidir;

• Sodyum Silikat Üretimi
• Sodyum Dikromat Üretimi
• Sodyum Nitrat Üretimi
• Sodyum Florür Üretimi
• Kabartma Tozu Üretimi
• Boraks Üretimi
• Trisodyum Fosfat Üretimi

İçin kullanılabilmektedir.

• Metalurji endüstrisinde çelik ve antimon için akı maddesi olarak kullanılmaktadır. Bu yanında mineral yüzdürme maddesi ve kükürt giderici özellikleri bulunmaktadır.
• Baskı ve boyama endüstrisinde su yumuşatma kimyasalı olarak kullanılmaktadır.
• Korozyon inhibitörleri ve kireç önleyici maddelerin imalatında aktif bir bileşendir.
• Akü imalatında kullanılmaktadır.
• Yağlayıcılar ve yağlayıcı katkı maddelerinin imalatında kullanılmaktadır.
• Kimyasal özellik değiştiricilerin imalatında kullanılmaktadır.
• Çamaşır ve bulaşık ürünlerinin imalatında kullanılmaktadır.
• Fotoğraf geliştirici formüllerde Sodyum Tiyosülfat ve Sodyum Sülfat ile birlikte kullanılır. Ayrıca Potasyum Bromür’se bu formülasyonda yer alır.
• Temizlik ve döşeme bakım ürünlerinin imalatında pH dengeleyici olarak kullanılmaktadır.
• Alkali tozun ağır soda külü uygulaması ile uçmasını azaltmaktadır. Bu sayede refrakter malzemedeki erozyonu azaltarak ürünün kalitesini artırmaktadır.
• Tıpta, metalurji alanında Gıda sektöründe, Kimya Endüstrisinde ve birçok alanda kullanılan Temel Kimyasallar arasındadır.
• Aromatik fosforik asit esterlerinin enzimik etkilerinde engelleme olmaması, faydalı pH aralığına sahip olması ve ihtiyaç duyulan alkalin ortamın elde edilmesi için Sodyum bikarbonat ile birlikte tampon çözelti hazırlamak için kullanılır.
• Magnezyum içerikli temizleme bileşimlerinde suyun sertliğinin belirlenmesi için Sodyum Karbonat kullanılabilir.
• Kömür biriketi üretiminde, kömür içerisinde gaz oluşumunu uyararak kömürün hacimli ve hafif olmasına yardımcı olmaktadır.
• Cam üretiminde camın erime sıcaklığını düşürmek için kullanılan kimyasallardan bir tanesidir.

Fiyatlarına Etki Eden Faktörler Nelerdir?

Sanayinin gelişmesi ile birlikte fiyatlar sürekli artmıştır.

Amonyak Fiyat olarak arttıkça fiyatları artacaktır.

Sodyum Karbonat satıcıları genel olarak büyük toptancılardır. Stok durumu bu ürünün fiyatını etkilemektedir. Stoklar artarsa daha düşük fiyata satılabilir. Soda Külü üretim tesislerinin fiyatlarına doğrudan bağlıdır. Soda Külü üretim tesisi arttıkça fiyat olarak kısa süreli düşüş yaşayacaktır. Fiyatlar düşse de kısa zaman sonra normal bir düzeye oturacaktır.

Fiyat olarak, İnşaat sektörüne doğrudan bağlıdır. Çünkü inşaat sektöründe kullanılan camların üretiminde Sodyum Karbonat kullanılmaktadır. İnşaat sektörü büyüdükçe Soda kullanımı artırmaktadır. Bu üretim tesisinin sabit kalması ile piyasada arz sorunu oluşturmasından kaynaklı fiyatları yukarıya çekecektir.