Petrol Sektöründe kullanılan kimyasallar ve amaçları aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Petrol ve Gaz Sondajı ve Saflaştırılması
Petrol ve Gaz sektöründe karşılaşılan ortak bir sorun korozyondur. Petrol boru hatları, doğalgaz boru hatları, rafineriler ve petrokimya tesislerinde ciddi korozyon oluşumları mevcuttur.
Buralarda meydana gelen korozyonun nedenleri bu gibi tesislerin genellikle açık alanda olması ve kimyasal maddelerle doğrudan teması olmasından kaynaklanmaktadır. Korozyona neden olan maddeler su, karbondioksit(CO2) ve Hidrojen Sülfür(H2S) dür.
Petrol Endüstrisinde ve sistemlerinde meydana gelen korozyondan dolayı bu ekonomik kayıplar çok yüksektir. Bu sebeple korozyonların önlenmesi son derece önemlidir
Petrol ve Gaz endüstrisinde kullanılan ticari korozyon önleyiciler genel olarak inhibitör, yüzey aktif maddeler, film arttırıcılar ve demulsifikasyonları veya oksijen süpürücüleri içeren spesifik kimyasallardır.
Su bazlı sondaj sıvılarının bütünlüğünü korumak için en uygun kimyasal sodyum hidroksittir(NaOH). Sondaj sıvıları yapılan sondajın optimum seviyede ilerlemesi için ve en iyi şekilde ilerlemesi ve geliştirilmesi için uygulanır. Sondaj sıvıları, viskozitenin en iyi olması ve pH kontrolünün sağlanması önemlidir.
Sodyum Hidroksit, petrolün üretim aşamasında ve arıtma işleminde de kullanılır. Sodyum Hidroksit burada kükürt bileşikleri ve karbondioksit gibi yabancı maddelerin de uzaklaştırılmasını sağlar. Doğru ve etkili sondaj sıvılarının en iyi performans sergilemesi için alkalileştirme özelliklerinden faydalanılır.
Yağ Geri Kazanımında Kullanılan Yüzey Aktif Maddeler
Yüzey Aktif madde enjeksiyonu ile güçlendirilmiş Yağ geri kazanımı son zamanlarda büyük ilgi görmektedir. Yüzey aktif maddelerin enjeksiyonu yapıldıktan sonra geri Yağ geri kazanım mekanizmaları içerisinde ıslanabilirlik değişikliği ve IFT düşürmeyi kapsamaktadır.
Yüzey Aktif madde, basınç, sıcaklık ve tuzluluk oranı gibi çevresel faktörlere göre uygun seçilirse optimum geri kazanma sağlanabilir. Bunun yanında yüzey aktif madde konusunda zayıf bir seçim yapılmışsa geri kazanım miktarı düşebilir.
Kaya mineralojisini dikkate almadan seçilen bir yüzey aktif madde, kaya gözeneklerinde yüksek adsorbsiyon ve kaynakların gereksiz yere kaybolmasına neden olabilir.
Ayrıca EOR sırasında seçilen yüzey aktif maddelerin, birim maliyetleri de önemlidir. Özellikle kumtaşı rezervuarlarında, anyonik yuzey aktif maddelerdir.
Buradaki önemli hususlar, ara yüzdeki gerilimi azaltmak, rezervuar ıslanabilme özelliğini daha fazla suyla ıslanabilir hale getirmek, rezervuarlarda yüzey aktif madde taşkınlıklarının ana mekanizmalarını oluşturmak, alkolün çıkarılması ve mikro emülsiyonlarda yağın ve suyun çözünürlüğünün artırılması için etilen oksit eklenmesi yöntemiyle yüzey aktif maddenin hidrofil propilen oksit gruplarını azaltarak dallanmış hidrokarbon zincirleri olan yüzey aktif maddeler kullanılmaktadır.
Sistemde sülfonat veya karboksilat ünitesinin varlığı, yüksek rezervuar sıcaklıklarında yüzey aktif maddelerin stabilitesini uzun süre artırdığı tespit edilmiştir. Bunun yanında sülfonat, yüksek miktarda tuzluluk oluşturmak için, iki değerlikli olan metal iyonların önemli bir kısmı tuzlu suya yardımcı olabilecektir.
Burada 50 °C lik bir sıcaklık sülfonat uygulaması için idealdir.
Karboksilat yüzey aktif maddeler, yüksek sıcaklıkta mükemmel performans ve stabilite aynı zamanda +2 değerlikli katyonların varlı açısından yüksek tuzluluk oranı ortaya koyar. Bu tür yüzey aktif maddeler, hem karbonat hem de kum taşı rezervuarları için rezervuar oluşumlarında düşük absorbsiyon ile yüksek yağ geri kazanımına olanak sağlamıştır.
Burada kullanılan Anyonik Yüzey Aktif maddeler aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
- Alkil Aril Sülfonatlar
- Lineer Alkil Benzen Sülfonat
- Alkil Sülfat
- N-Etoksi Sülfat
- Sodyum Dodesil Sülfat (SDS)
- Alkol Propoksi Sülfat (APS)
- Alkil Etoksi Sülfat (AES)
- Alfa-Olefin Sülfonat (AOS)
- Alfa Olefin Sülfat
- Alkil Polialkoksi Alkil Sülfonat
- Alkil Eter Sülfat
- Alkil Fenol
- Sodyum Petrolyum Sülfonat
- Alkil Alkol Propoksilat Sülfat
Anyonik Yüzey Aktif maddelerin yanında Noniyonik yüzey aktif maddeler de kullanılmaktadır.
Petrol Rafineri Kimyasalları
Petrolün Rafineri işlemleri sırasında aşağıdaki kimyasallar kullanılmaktadır.
- 5-kloro-2-metil-4-izotiyazolin-3-on ve 2-Metil-4-izotiyazolin-3-on (CIT/MIT)
- 2,2-Dibromo-3-Nitrolopropion Amit(DBNPA)
- Metilen Bis Tiyosiyanat (MBT/MTC)
- Tolitiltazol (TTA)
- 1,2,3-Benzotriazol (BTA)
- 1-Hidroksi Etiliden-1,1-Difosfonik Asit (HEDP)
- Hidrazin Hidrat (HH)
- Poliakrilik asit Sodyum (PAAS)
- 2-Fosfonobütan-1,2,4-Trikarboksilik Asit (PBTCA)
- Sodyum Metabisülfit (SMBS)
Hazırlayan: O Kimya