Sektörde 5 farklı cam türü bulunmaktadır.
Bunlar,
● Soda Kireci
● Kurşun Cam (Genellikle %20-%30 Pb Oksit)
● Borosilikat (Genellikle %5-%13 B2O3)
● Alüminosilikat (Genellikle %5-10 Al2O3)
● Yüksek Silika (Vycor %96.5, kaynaşmış kuvartz %100
Buradaki Cam türlerini tanımladığımızda içerisindeki kimyasal bileşenlerin nasıl bir etki yaptığını anlayabiliriz.
Soda Kireci; Ucuzdur, eritilip şekil verilmesi kolaydır. En çok kullanılan cam türüdür. Dayanıklı değildir. Kimyasal maddeye karşı direnci sağlam değildir. Termal değişimlerdeki şoklara dayanıklı değildir. Kullanım alanları olarak, pencereler, şişeler, ampuller ve kavanozlardır.
Kurşun Cam; Yüksek yoğunluklu ve parlak bir özelliğe sahiptir. Eritmek, şekillendirmek, kesmek ve gravür yapmak çok kolaydır. Dayanıklılığı zayıftır. Kolayca kazınır. İnce kristal radyasyon pencereleri ve Tv parçalarının üretiminde kullanılır.
Borosilikat; Termal değişimlerde ki şok direnci sağlamdır. Kimyasal dayanıklılığı iyidir. Kolay gravür edilebilir. Uzun süren sıcak temaslarına dayanıklıdır. Erime ve şekil vermek için uygun değildir. Mutfak gereçleri, özel ampüller, cam boru ve mühürlü ışın farlarının yapımında kullanılır.
Alüminosilikat; Mükemmel termal direnç gösterir. Dayanıklıdır. Borosilikatların eritilmesi ve şekil verilmesi daha zordur. Ocak üstü tencerelerin ve cam elyafların yapımında kullanılır.
Yüksek Silika; Üstün termal direnç gösterir. Yapılması zordur ve pahalıdır. Uzay araçlarının pencereleri, laboratuvar ve fiber optik malzemelerin yapımında kullanılır.
Cam Üretiminde Kullanılan Malzemeler Aşağıdaki Gibidir
Camın Ana Bileşenleri; SiO2, B2O3 ve P2O5 dir.
Cam’ ın Erime Sıcaklığını Düşüren Maddeler; Bu kimyasal maddeler camın erime sıcaklığını düşürerek ana bileşenlerin erimesini kolaylaştırır. Bunlar; Na2O, K2O, Li2O dur. Bu maddelere modifikatör de denir.
Stabilizatörler; Stabilizatörler, üretilecek camın kimyasal dayanımı üzerinde etki ederler. Üretiminde stabilizatör kullanılmamış bir cam, su karşısında stabil bir özellik göstermez. Başlıca kullanılan maddeler aşağıdaki gibidir.
CaO, BaO, PbO, MgO, ve ZnO dur.
Yardımcı Bileşenler (İkincil Bileşen Maddeler); Bu maddeler üretilen cam üzerinde değişik etkiler sağlamak amacıyla kullanılır. Bunlar;
● MnO2 Camın renginin açılmasını sağlar.
● Arsenik, As2O3 renk verici ve saflaştırma amacıyla kullanılır.
● Sülfür, Na2SO4 redükleyici kimyasal olarak kullanılır.
● Potasyum Nitrat, KNO3 ise camın saydamlığını giderir.
Cam Şekillendirmek Amacıyla Kullanılan Kimyasallar Aşağıdaki Gibidir
Kesme cam endüstrisinde aşındırma ve parlatma için %60-70 arasında Hidroflorik Asit (HF) karışımı oluşturacak şekilde Sülfürik Asit(H2SO4) ile karıştırılarak kullanılır.
Hazırlayan: O Kimya